Trong bức tranh đa dạng của ẩm thực Hàn Quốc và đời sống hiện đại, có hai xu hướng xã hội Hàn Quốc nổi bật, tưởng chừng đối lập nhưng lại cùng phản ánh những thay đổi thú vị: Mukbang Hàn Quốc (먹방 – meokbang: phát sóng ăn uống) và Honbap (혼밥 – ăn một mình). Một bên là những buổi phát sóng ăn uống linh đình, náo nhiệt, một bên là sự lên ngôi của văn hóa ăn một mình đầy tính cá nhân.
Table Of Content
Tại sao những hiện tượng này lại trở nên phổ biến? Chúng nói lên điều gì về xã hội Hàn Quốc đương đại? Hãy cùng GLV giải mã sức hút của Mukbang và khám phá ý nghĩa đằng sau xu hướng Honbap đang ngày càng lan rộng nhé.
Giải mã sức hút của “Mukbang” Hàn Quốc
Mukbang, ghép từ “meokneun” (ăn uống) và “bangsong” (phát sóng), là thuật ngữ chỉ việc các streamer (BJ – Broadcast Jockey) phát sóng trực tiếp cảnh họ ăn một lượng lớn thức ăn và tương tác với người xem. Hiện tượng này bùng nổ tại Hàn Quốc từ khoảng đầu những năm 2010 và nhanh chóng lan ra toàn cầu. Sức hấp dẫn của Mukbang đến từ nhiều yếu tố:
- Sự thỏa mãn gián tiếp (Vicarious Pleasure): Người xem, đặc biệt là những người đang ăn kiêng, sống một mình hoặc không có điều kiện thưởng thức món ăn đó, cảm thấy vui vẻ và thỏa mãn khi xem người khác ăn ngon lành.
- Kết nối xã hội và giảm cô đơn: Mukbang tạo ra một không gian ăn uống ảo, nơi người xem có thể tương tác với BJ và những người xem khác, mang lại cảm giác như đang có bạn ăn cùng, giúp xoa dịu sự cô đơn.
- Yếu tố giải trí: Tính cách của BJ, biểu cảm khi ăn, âm thanh nhai nuốt (ASMR) và lượng thức ăn “khủng” tạo nên sự lôi cuốn và giải trí đặc biệt.
- Khám phá ẩm thực: Mukbang là kênh giới thiệu đa dạng các món ăn ngon của ẩm thực Hàn Quốc và thế giới một cách trực quan, sinh động.
Tuy nhiên, Mukbang cũng vấp phải những tranh cãi về việc khuyến khích ăn uống vô độ, lãng phí thực phẩm và tiềm ẩn ảnh hưởng tiêu cực đến thói quen ăn uống của người xem.
“Honbap” – Khi ăn một mình trở thành một nét văn hóa
Trái ngược với hình ảnh tụ tập ăn uống trong Mukbang là Honbap – xu hướng ăn một mình ngày càng phổ biến. Nếu như trước đây, việc đi ăn một mình tại Hàn Quốc (một xã hội vốn coi trọng tính cộng đồng) có thể bị xem là cô đơn hoặc lập dị, thì ngày nay, văn hóa ăn một mình đã trở nên bình thường và được chấp nhận rộng rãi. Nguyên nhân của sự thay đổi này bao gồm:
- Sự gia tăng hộ gia đình một người: Thay đổi cấu trúc xã hội với ngày càng nhiều người sống độc thân.
- Lối sống bận rộn: Nhịp sống nhanh khiến việc sắp xếp thời gian để ăn chung với người khác trở nên khó khăn hơn.
- Chủ nghĩa cá nhân lên ngôi: Người trẻ ngày càng đề cao sự độc lập, không gian riêng tư và tự do làm điều mình thích, kể cả việc ăn một mình.
- Sự tiện lợi và kinh tế: Ăn một mình thường nhanh chóng và tiết kiệm hơn.
- Giảm bớt định kiến xã hội: Việc ăn một mình không còn bị đánh giá nặng nề như trước.
Để đáp ứng xu hướng này, nhiều nhà hàng, quán ăn tại Hàn Quốc đã thiết kế không gian thân thiện hơn với người ăn một mình như bàn đơn, quầy bar, cung cấp suất ăn nhỏ hơn. Các cửa hàng tiện lợi cũng phát triển mạnh mẽ các loại cơm hộp, đồ ăn sẵn chất lượng phục vụ cho người Honbap.
Mukbang và Honbap: Phản chiếu xã hội Hàn Quốc hiện đại
Thoạt nhìn, Mukbang và Honbap có vẻ mâu thuẫn. Một bên tôn vinh sự ăn uống linh đình, một bên là sự tĩnh lặng của bữa ăn đơn lẻ. Tuy nhiên, cả hai đều là những tấm gương phản chiếu xã hội Hàn Quốc hiện đại:
- Nhu cầu kết nối và nỗi sợ cô đơn: Sự bùng nổ của Mukbang cho thấy khao khát kết nối, dù là ảo, trong một xã hội ngày càng nhiều người cảm thấy cô đơn, đặc biệt là những người thường xuyên phải Honbap.
- Sự trỗi dậy của chủ nghĩa cá nhân: Honbap thể hiện sự thay đổi trong cấu trúc xã hội và tư duy, nơi tính cá nhân, sự tiện lợi và quyền tự do lựa chọn được đề cao hơn các chuẩn mực cộng đồng truyền thống.
- Sự thích ứng của thị trường: Ngành F&B (Thực phẩm và Đồ uống) đã nhanh chóng nắm bắt và thích ứng với cả hai xu hướng, từ việc các nhà hàng tạo không gian cho người Honbap đến sự phát triển của các nền tảng streaming và dịch vụ giao đồ ăn phục vụ cả người xem Mukbang lẫn người ăn một mình.
Tận hưởng bữa ăn riêng tư theo cách của người Hàn (và người Việt!)
Văn hóa ăn một mình không còn là điều gì quá xa lạ ở Việt Nam, đặc biệt là tại các thành phố lớn. Nếu bạn cũng là một “tín đồ” của Honbap hoặc đôi khi cần những bữa ăn riêng tư, hãy thử tận hưởng nó một cách trọn vẹn:
- Chọn không gian phù hợp: Tìm những quán ăn có quầy bar, bàn nhỏ hoặc góc yên tĩnh. Đừng ngại bước vào một mình.
- Tận hưởng sự tự do: Bạn có thể đọc sách, lướt điện thoại, nghe nhạc hoặc đơn giản là quan sát xung quanh trong lúc ăn mà không cần phải duy trì cuộc trò chuyện.
- Tập trung vào món ăn: Đây là cơ hội tuyệt vời để bạn cảm nhận trọn vẹn hương vị, kết cấu của món ăn mà không bị phân tâm.
- Biến nó thành thời gian “self-care”: Coi bữa ăn một mình như một khoảng lặng cần thiết để nạp năng lượng, suy ngẫm hoặc đơn giản là nghỉ ngơi giữa guồng quay bận rộn.
- Ở nhà cũng có thể “Honbap” chất lượng: Đặt món ăn yêu thích qua các ứng dụng giao hàng và bày biện một chút để có bữa ăn một mình thật ngon mắt và thư giãn tại nhà.
Lời kết
Mukbang Hàn Quốc và Honbap là hai mảnh ghép thú vị, khắc họa những khía cạnh đa dạng và đôi khi phức tạp của xu hướng xã hội Hàn Quốc hiện đại. Chúng cho thấy sự thay đổi trong cách con người kết nối, cách họ tiêu thụ ẩm thực Hàn Quốc, và cách văn hóa ăn một mình dần trở thành một phần được chấp nhận trong cuộc sống.
Dù bạn là người thích xem Mukbang để giải trí hay là người thường xuyên Honbap vì sự tiện lợi, việc hiểu rõ hơn về những hiện tượng này giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về sự vận động không ngừng của xã hội. Và nếu bạn đang ăn một mình, hãy nhớ rằng đó hoàn toàn là điều bình thường và là cơ hội để tận hưởng bữa ăn theo cách riêng của bạn. GLV chúc bạn luôn có những trải nghiệm ẩm thực thú vị!
